Driekwart (74%) van de ouders die zeggen dat hun echtscheiding een vechtscheiding was, geeft aan dat hun kinderen meer geleden hebben onder de scheiding dan nodig was. Een derde (32%) stelt dat de kinderen niet centraal stonden. Achteraf gezien is 85 procent van deze ouders niet tevreden over de manier waarop ze samen, als koppel, met hun kind(eren) gecommuniceerd hebben over de scheiding.
Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 4.500 gescheiden ouders, waarvan er bijna 1.500 (33%) aangeven de breuk als een vechtscheiding te hebben ervaren.
Dit zijn toch schrikbarende cijfers, als je dit zo leest. Het trok mijn aandacht dit weekend en onderschrijft mijn verwachtingen. Wat is het toch belangrijk om in goed onderling overleg uit elkaar te gaan, niet alleen voor de partners zelf, maar vooral ook voor de kinderen. Communicatie!! Nagenoeg bij alle conflicten speelt een foutieve of onvolledige communicatie een cruciale rol. Daar waar kinderen bij betrokken zijn, is het probleem alleen nog schrijnender.
In mijn echtscheidingspraktijk (waar ik me niet bezighoud met vechtscheidingen, maar alleen met scheidingen in goed onderling overleg), merk ik vaak dat de impact van een echtscheiding op de kinderen onderschat wordt. Kinderen ‘sparen’ hun ouders, want zij zien dat hun ouders verdrietig zijn en dat zij lijden onder de scheiding. Daarom willen de kinderen vaak vooral lief zijn voor hun ouders en ze niet met nog meer problemen opzadelen. Scheidende ouders adviseer ik meestal om ook contact te zoeken met een externe professionele hulpverlener. Want onder de oppervlakte kan veel verdriet zitten, een schuldgevoel of het gevoel om te moeten kiezen. En dan is het belangrijk om hier in een zo vroeg mogelijk stadium al op in te spelen. De schade die kinderen door een scheiding kunnen oplopen, kan jaren worden meegedragen, zelfs in een volgende generatie.
Een relatie is ‘geven en nemen’, maar ook bij echtscheiding is dit het geval. Het is belangrijk om er ‘samen uit te komen’. Hoe helderder en duidelijker de communicatie en de afspraken, hoe beter het echtscheidingsproces verloopt. Niemand wordt beter van een vechtscheiding en zeker niet de kinderen.
Ouders van minderjarige kinderen zijn tegenwoordig verplicht een ouderschapsplan te maken. In dit plan wordt vastgelegd hoe zij hun ouderschap na de scheiding willen regelen. Dit zet ouders tot nadenken over welke regelingen de beste garantie bieden voor hun kinderen: hoe zorgen we dat we geen ruzie (blijven) maken, hoe zorgen we dat onze kinderen rust krijgen? Het uitgangspunt van het ouderschapsplan is dat de kinderen een goede relatie met beide ouders moeten kunnen houden én dat beide ouders in het belang van het kind denken.
Het ouderschapsplan wordt opgemaakt door beide ouders. Maar als het mogelijk is, zou het kind er actief bij betrokken moeten worden. Kinderen hebben er baat bij als er op een goede manier naar hen wordt geluisterd. Ze leren dan zelf om hun gevoelens, hun angsten onder woorden te brengen. Dat helpt ook bij de verwerking. Bovendien: als hun mening telt, wordt ook hun machteloosheid weggenomen wat vaak ervaren wordt bij een scheiding. Kinderen zijn al heel jong heel goed in staat om hun belangen duidelijk te maken. Zij weten als geen ander waar ze bang voor zijn, waar ze verdriet over hebben en wat ze belangrijk vinden.
Maar hoe goed het plan ook is, niet alles is ermee opgelost. De kinderen veranderen, de ouders veranderen, de situatie verandert. Dus zal het plan na verloop van tijd moeten worden bijgesteld. Het is handig om daar ideeën over te formuleren. Ook is het wellicht goed om stil te staan bij de mogelijkheid dat de kinderen in de loop van de periode toch meer moeite hebben bij de echtscheiding dan aanvankelijk gedacht werd. U zou bijvoorbeeld in het plan al een vertrouwenspersoon uit de familie kunnen benoemen, die er speciaal voor de kinderen is en blijft.
Houd er rekening mee dat de periode rond de echtscheiding turbulent is en eigenlijk een slechte tijd om constructief zaken met elkaar te doen. Probeer toch de communicatie open en eerlijk te houden richting uw (ex-)partner én uw kinderen. Er staat zoveel op het spel, niet alleen voor u maar vooral ook voor uw kinderen.
